Pierwsze wzmianki pochodzą z roku 1427 jako część polskich dóbr królewskich. Natomiast pierwsze pisemne wspomnienie o Truskawcu jest z 1469 roku. Znaleziska archeologiczne, w tym siekiera rzymska (IV wiek n.e.), wskazują, że obszar Truskawca mógł być sceną walki plemion gotów z podkarpackimi plemionami prowadzonych przez karpi - z jednej strony, i z legionami Cesarstwa Rzymskiego - z drugiej strony.
Właściwości lecznicze wody Truskawieckiej były znane od dawna, po raz pierwszy zostały opisane przez lekarza królewskiego Wojciecha Oczko w 1578. Gabriel Zhonchinski, autor książki "Historia naturalnego", która ukazała się w 1721, wskazał, że w Truskawcu, jak i w innych wioskach gminy Drohobycz wydobywają ropę naftową, a wodę, która jej towarzyszy, ludzie pili dla leczenia wielu chorób. Pierwsze poważne badania wody zostały przeprowadzone przez niemieckich naukowców N.Fihtel i B.Hake. Stanisław Staszic w swojej pracy, która została opublikowana w 1805 roku, napisał, że oprócz soli wydobywają ozokeryt (wosk górski) i ropę naftową, którą po destylacji używają do oświetlenia ulic. I to - na początku XIX wieku!
W 1827 roku powstały tu pierwsze niewielkie zakłady kąpielowe oraz cztery domy dla gości. W 1835 roku powstał zalążek uzdrowiska. W 1836 roku Józef Micewski, przy wsparciu Agenora Gołuchowskiego rozpoczął budowę łazienek zdrojowych. W tym czasie, zbudowano pomieszczenie dla pierwszych 8 wanien.
Analizę chemiczną wody mineralnej "Naftusia" po raz pierwszy zrobił lwowski naukowiec, aptekarz i chemik Theodor Torosiewicz w 1836 roku. Ten słynny naukowiec jest bardziej znany jako wynalazca lampy naftowej.
W 1853 Truskawiec odwiedził młodszy brat cesarza Franciszka Józefa, arcyksiążę Karol Ludwik, co spowodowało znaczny wzrost przybywających kuracjuszy. W 1870 Truskawiec przeszedł w ręce skarbu państwa.
W 1892 roku zbudowano salę do inhalacji systemem Vaszmuta. I z tym Truskawiec natychmiast wzrósł do poziomu kurortów o znaczeniu europejskim, takich jak Rihengal i Wiesbaden. Budują się hotele, wille, pensjonaty. W parku zdrojowym znajduje się pomnik poświęcony Adamowi Mickiewiczowi, wystawiony w 1898 - 1900 przez polskich mieszkańców Truskawca w setną rocznicę urodzin poety, jest on dziełem Tadeusza Barącza. W 1911 Truskawiec przechodzi w ręce spółki której prezesem zostaje Rajmund Jarosz. Nowy właściciel natychmiast rozpoczyna aktywną europeizacje kurorty. Najpierw elektryfikacja Truskawca, zostają oświecone pomieszczenia kurortowe i wille, ale także ulica i Park Miejski. W 1911 zbudowano tu dworzec kolejowy, który łączy Truskawiec z Lwowem, Wiedniem, Krakowem, Poznaniem, Berlinem i Warszawą. W 1913 roku Truskawiec otrzymał Złoty Medal za wielkie postępy w rozwoju kurortu i jego bazy leczniczej.
Tempo zmian jest imponujące, ci którzy przegapili kilka sezonów po przybyciu do Truskawca, nie mogą go rozpoznać. W 1913 roku w Truskawcu przebywało już 5000 kuracjuszy. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Truskawiec w powiecie drohobyckim. Rozwija się infrastruktura, buduje się nową klinika i nowa obwodnica Truskawca. W tym okresie było to najmłodsze i bardzo modne uzdrowisko w Polsce. Na Pomiarkach zgodnie z wszystkimi standardami europejskimi zostało założone jezioro kąpielowe, zbudowano korty, place sportowe. Brzegi jeziora były pokryte złotym piaskiem morskim. O rozwoju kurortu świadczą dane. Jeśli w 1923 roku było 6080 turystów, to już w 1927 roku liczba odwiedzających drastycznie wzrosła - do 12.633 ludzi. W 1931 roku ośrodek odwiedziło 14659 osób, a w 1933 niewiarygodna na ten czas liczba aż 17.000 osób. Tak więc, Truskawiec stał się jednym z największych w Europie ośrodków uzdrowiskowych. W okresie II Rzeczypospolitej w Truskawcu zbudowano 286 wilii, hoteli i pensjonatów. W okresie dwudziestolecia międzywojennego Truskawiec trzykrotnie otrzymał złoty medal jako najlepsze uzdrowisko Polski.
17 sierpnia 1929 zostało otwarte Muzeum Nauki Naturalnej, w której znajdowała się do 1939 roku bogata kolekcja związana z historią i rozwojem Truskawca.
Sól, nie truskawki - o pochodzenie nazwy Truskawiec (Трускавець) toczą się spory. Jedni wywodzą ją od zniekształconego… litewskiego słowa druskas czyli sól, gdyż wydobywano ją tu już w średniowieczu. A ziemie ruskie Wielkiego Księstwa Litewskiego były głównym partnerem handlowym tutejszego Truskawca. Inni sądzą, że pochodzi ona od słowiańskiego imienia Truszko lub Trusko. Faktem jest, że pierwsze wzmianki o tej miejscowości, jako należącej do polskich dóbr królewskich, pochodzą z lat 1427 i 1469. Według źródeł ukraińskich wcześniej tereny te należały do ruskiego księstwa Halicko-Włodzimierskiego.
W okresie międzywojennym wypoczywali tu m.in. Stanisław Wojciechowski, Józef Piłsudski (który leczył tu nieżyt żołądka), gościł premier Austrii z małżonką, prezydent Estonii i prezydent Turcji. Innymi znanymi kuracjuszami byli: Leon Sapieha,Wincenty Witos, Ignacy Daszyński, Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza, Julian Tuwim, Stanisław Witkiewicz, Bruno Schulz, Zofia Nałkowska, Stanisława Walasiewiczówna, Halina Konopacka i Janusz Kusociński.
W 1928 roku uzdrowisko odkupiła spółka akcyjna, na czele której stał Rajmund Jarosz (założyciel pierwszego towarzystwa ubezpieczeniowego w przemyśle naftowym, późniejszy prezydent Drohobycza i prezes Związku Uzdrowisk Polskich).
W dwudziestoleciu liczba kuracjuszy wzrosła kilkakrotnie, zbudowano blisko 300 willi, pensjonatów i hoteli. Niezwykle dynamicznie uzdrowisko rozwinęło się w czasach sowieckich, gdy otrzymało rangę związkowego uzdrowiska CCCP. Obecnie Truskawiec prosperuje w niepodległej Ukrainie, przyciągając kuracjuszy z Polski, Ukrainy, Niemiec i całego świata.
29 sierpnia 1931 roku w Truskawcu zamachowcy z OUN zastrzelili Tadeusza Hołówkę. Wczesnym wieczorem dwóch młodych ludzi przekradło się na teren pensjonatu prowadzonego przez siostry unickie. Weszli niepostrzeżenie do prywatnych pokoi i strzelili kilkakrotnie do odpoczywającego 42-letniego Hołówki. Napastnicy zostali ujęci dopiero półtora roku później podczas nieudanego napadu na pocztę i urząd skarbowy w Gródku Jagiellońskim. Do zamachu przyznali się wówczas schwytani Wasyl Biłas i Dmytro Danyłyszyn. W czasach Ukraińskiej SRR stare centrum zostało obudowane wysoką zabudową. 18 stycznia 2011 Rada Miejska Truskawca nadała honorowe obywatelstwo miasta Truskawiec Stepanowi Banderze.
ERROR 2: Brak pliku template: nazwa
Wsiesojuznyj kurort Truskawiec
Truskawiec stopniowo, już pod koniec lat 50. XX w. przekształcono w całoroczny, bo wcześniej był tylko letnim, kurort wszechzwiązkowego znaczenia dla mas pracujących miast i wsi. Czyli takiej samej rangi jak m.in. krymska Jałta i podkaukaskie Soczi. Wybudowano na obrzeżach Truskawca 14 sanatoriów, w tym 8 należących do związków zawodowych. Łącznie na około 10 tys. miejsc. Niektóre ogromne, kilkunastopiętrowe bloki z betonu, jak Ałmaz, Kristal czy Rubin. Ponadto dwie pijalnie wód mineralnych, centralną poliklinikę i wiele innych obiektów o znaczeniu turystycznym. Co roku przyjeżdżały do nich tłumy kuracjuszy z całego ZSRR.
Polonia w Truskawcu
Dziś w Truskawcu żyje już piąte pokolenie Polaków kochających to miasteczko, dbających o jego piękno i pamięć, a także jego liczne walory przyrodnicze i lecznicze.
W okresie międzywojennym Polacy jeździli tu między innymi do willi Mozart, w której leczył doktor Pielczar. Doktor Pielczar mieszkał w willi Park. Willa Rajmunda Jarosza Goplana, to dziś muzeum Michaiła Biłasa, która gościła marszałka Józefa Piłsudskiego, marszałka sejmu Daszyńskiego, premiera Wincentego Witosa, prezydenta Estonii Konstantina Pätsa. Latem swoje przedstawienia i koncerty dawali: Mieczysław Fogg, Jan Kiepura, orkiestra wojskowa pułku Samborskiego, a gościli także Hanka Ordonówna, Marian Hemar, Włada Majewska, Aleksander Żabczyński, Kornel Makuszyński, Julian Tuwim, Iwan Franko, Zofia Nałkowska. Ten stary romantyczny Truskawiec utrwalili w legendach, literaturze i na starych zdjęciach Schulz, Chciuka i Wierzyński.
W okresie wojennym wille pełniły funkcję szpitali, a dawna przeszłość poszła w zapomnienie. Na miejscu wielu willi wybudowano ogromne betonowe sanatoria na tysiące miejsc. Gdzie się podział urok ślicznych willi?
Dziś odrodził się sławny stary park: kwiaty, muzyka, śpiew ptaków, wiewiórki… i mineralne wody, klimat i serdeczna atmosfera przyciągają gości z całego świata, a szczególnie z Polski. Jest gdzie się odprężyć, zadbać o zdrowie, zyskać nowych przyjaciół i odjechać z postanowieniem: ja znowu tu przyjadę, wrócę.
Dziś Truskawiec to perełka Przykarpacia, najlepsze sanatorium w Europie Wschodniej, z ogromną bazą noclegową, doskonałym zapleczem lekarzy i tętniącym życiem kulturalnym i muzycznym.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
W Truskawcu znajduje się rzymskokatolicki kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Powstał on w XIX wieku na miejscu wcześniejszej kaplicy. Z zewnątrz prezentuje styl neogotycki, wewnątrz neobarokowy. Po zakończeniu II wojny światowej i wysiedleniu polskich mieszkańców miasta władza sowiecka kościół zamknęła, a cenne wyposażenie wnętrza (m.in. 73 obrazy francuskich, hiszpańskich i włoskich mistrzów, podarowane do kościoła w okresie II RP, kolorowe witraże, pozłacane figury) rozgrabiono. Sam gmach świątyni został przekazany miejscowemu kołchozowi imienia ukraińskiego poety Tarasa Szewczenki i służył jako magazyn nawozów sztucznych. Doprowadziło to do szybkiej dewastacji świątyni. Następnie miejscowa władza urządziła w kościele dom ateizmu (później planetarium), w tym okresie został on dodatkowo podpalony (co spowodowało zawalenie dachu), wycięto zabytkowe kolumny i zniszczono całe sklepienie, oraz zrujnowano balkon chóru.
W 1991 częściowo zwrócono parafianom świątynię w stanie zupełnej ruiny. Całkowicie oddano ją dopiero w 1993. Prace renowacyjne trwały do roku 2002, gdy świątynię poświęcił na nowo metropolita Marian Jaworski.
Oddanym dobroczyńcą tutejszego kościoła jest Polak Stanisław Czapla, urodzony w Mościskach, a od 1969 na stałe związany z Truskawcem. Od wielu lat organizuje on w kościele wieczory muzyki organowej i skrzypcowej, poezji duchowej, śpiewu i liryki, a pieniądze uzyskane z tej działalności inwestuje w świątynię, m.in. za zebrane pieniądze zakupił w Niemczech organy do kościoła.
